. اگر حین سفر دچار حالت تهوع می‌شوید...

بیماری حرکت یکی از اختلالات مربوط به سفر است که بر اثر تغییرات ایجادشده روی مویرگ‌های خونی منطقه حلزونی گوش ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد زمانی که در وسیله نقلیه قرار می‌گیرند به‌دلیل عدم انطباق اطلاعات دریافتی از گیرنده‌های چشم و منطقه حلزونی گوش دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند. برای کاهش این علائم در سفرهای هوایی ترجیحا صندلی فرد باید روی بال هواپیما قرار داشته باشد زیرا در این ناحیه، حرکات هواپیما و تربیولنس‌های هوایی کمتر احساس می‌شوند.
 
این افراد همچنین باید در کل زمان پرواز کمربند خود را بسته نگه دارند. کاهش استرس، نوشیدن مایعات زیاد قبل از پرواز و خودداری از مصرف قهوه، چای، نوشابه‌های گازدار و مواد نفاخ نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. اگر علائم بیماری غیرقابل‌کنترل باشند، فرد می‌تواند با مشورت پزشک از داروهای ضدتهوع مثل دیمن‌هیدرینات، پرومتازین و متوکلوپرامید استفاده کند. توجه داشته باشید مصرف متوکلوپرامید برای بیماری حرکت در کودکان توصیه نمی‌شود. این بیماری معمولا با گذشت زمان و افزایش تعداد سفر برطرف می‌شود. در زمان قدیم که استفاده از وسایل نقلیه به اندازه امروز مرسوم نبود، بیماری حرکت بسیار بیشتر دیده می‌شد.

. اگر دچار بیماری قلبی- عروقی هستید...



فرادی که جراحی قلب باز داشته‌اند، تا 3 هفته بعد از عمل حق مسافرت ندارند. اگر این افراد به دنبال جراحی دچار مشکل تنفسی یا ناراحتی ریوی شده باشند، این محدودیت به 6 هفته می‌رسد. کسانی که سکته قلبی کرده‌اند نیز معمولا تا 2 هفته حق پرواز ندارند. حال اگر همین افراد بر اثر سکته دچار شوک یا نارسایی قلبی شده باشند تا 8 هفته بعد از کنترل علائم خود نباید سوار هواپیما شوند. افرادی که آنژیوپلاستی کرده و در رگ خود استنت یا فنر قرار داده‌اند هم 1 تا 2 هفته اجازه سفر با هواپیما ندارند.
 
بیمارانی که دچار نارسایی قلبی، گرفتگی عروق، آنژین و درد قلبی و فشارخون بالا هستند باید حتما قبل از سفرهای هوایی با پزشک مشورت کنند و بیماری خود را تحت‌کنترل درآورند. ارتفاع برای این افراد بسیار مهم است. اگر هواپیما از 6 تا 8 هزار پا بالاتر پرواز کند، این افراد دچار مشکل می‌شوند. به‌طور کلی، اگر فرد در راه رفتن عادی یا بالا رفتن از پله (20 عدد پله با ارتفاع 12 تا 15 سانتی‌متر) دچار تنگی‌نفس یا درد قفسه‌سینه می‌شود باید بداند در پرواز نیز دچار مشکل خواهد شد.



. اگر قصد سفر با نوزاد یا کودک دارید...

 بعضی از کودکان با قرار گرفتن در هواپیما تا پایان پرواز گریه و بی‌قراری می‌کنند. خیلی از این کودکان دچار عفونت گوش میانی یا سینوزیت هستند و به‌دلیل آن در هواپیما درد شدیدی را تجربه می‌کنند. این وضعیت برای بزرگسالان نیز پیش می‌آید، اما سطح تحمل آنها از کودکان بالاتر است.
 
در بعضی موارد حتی این درد منجر به شوک وازوواگال و سنکوب در کودک یا نوزاد می‌شود و جان او را می‌گیرد، بنابراین لازم است حتما عفونت‌های گوش و سینوزیت قبل از پرواز تحت‌درمان کامل قرار بگیرند. لازم به ذکر است نوزادان تا 7 روز و ترجیحا 14 روز بعد از تولد نباید سفر هوایی داشته باشند.



. اگر باردار هستید...
خانم‌های باردار در هر زمانی مجاز به مسافرت هوایی نیستند. بهترین زمان برای سفر 3 ماهه دوم بارداری است. مسافرت با هواپیما در 3 ماهه اول و 3 ماهه آخر، به‌خصوص بعد از هفته 36 بسیار خطرناک است. علاوه بر این، صندلی خانم باردار باید در ردیف وسط راهروی هواپیما باشد.
 
متاسفانه در ایران اغلب آژانس‌های هواپیمایی هنگام فروش بلیت به این موضوع توجه نمی‌کنند و سوالی درمورد باردار بودن یا نبودن خانم‌ها نمی‌پرسند. سفرهای زمینی نیز اگر بیش از 2 تا 4 ساعت طول بکشند به افراد باردار توصیه نمی‌شوند، به‌خصوص اگر مسیر ناهموار باشد.



. اگر از اسهال و ناراحتی گوارشی رنج می‌برید...
شایع‌ترین بیماری مسافرتی در حال حاضر گاستروانتریت (التهاب معده و روده) و اسهال مسافرتی است. تقریبا نیمی از مسافران حداقل 1 بار این بیماری را طی سفر تجربه می‌کنند. اسهال مسافرتی از اهمیت بالایی برخوردار است و باید به‌موقع درمان شود.
 
در غیر این صورت با دفع آب و الکترولیت‌های بدن ممکن است جان فرد را به خطر بیندازد. اسهال‌های مسافرتی می‌توانند بر اثر عوامل مختلف عفونی، سمی یا فانکشنال (عملکردی) ایجاد شوند. اسهال صرف‌نظر از عامل ایجاد‌کننده آن باید در ابتدای امر به صورت علامتی تحت‌درمان قرار بگیرد تا به سرعت آب و الکترولیت‌های بدن تامین شود.
 
در ادامه نیز با مشخص شدن عامل اسهال می‌توان به رفع آن پرداخت. باید توجه داشت گروهی از افراد هنگام سفر یا حین برنامه‌ریزی برای سفر دچار تنش‌های عصبی و اضطراب می‌شوند و علائم گوارشی مثل اسهال را تجربه می‌کنند. آنها معمولا با اتمام سفر به حالت قبل باز‌می‌گردند و بهبود می‌یابند.
 
در این موارد لازم است فرد با روان‌شناس مشورت داشته باشد. در گذشته برای این حالت از اصطلاح «هوا به هوا شدن» نیز استفاده می‌کردند.
 
درواقع، تغییر اقلیم یکی از علل اسهال غیرعفونی است. در پیشگیری از اسهال مسافرتی دو عامل نقش اساسی ایفا می‌کنند؛ شستشوی دست و تغذیه بهداشتی. شستشوی مرتب دست نه‌تنها از اسهال، بلکه از انتقال بسیاری از بیماری‌های واگیردار جلوگیری می‌کند. در رابطه با تغذیه نیز توصیه می‌شود حین سفر از رستوران‌های نامطمئن خرید نکنید و از مصرف سبزیجات کنار غذای رستوران یا غذای آماده بپرهیزید، مگر اینکه آن را به شخصه تهیه کرده و شستشو داده باشید. مصرف خوراکی‌هایی که کنار جاده به فروش می‌رسند مثل لواشک هم می‌تواند با خطر بیماری همراه باشد.
 
در مورد چشمه‌ها نیز باید بسیار دقت کرد. اگرچه ممکن است آب یک چشمه تمیز و پاک به نظر برسد، اما احتمال دارد این آب در مسیر خود آلوده شده باشد. پس بهتر است از مصرف آب‌های نامطمئن خودداری کنید.وهستانی و شرایط اتومبیل نامناسب باشد.



. اگر قصد سفر به مناطق گرمسیری دارید...
سفر به مناطق گرمسیری مثل آفریقا و عربستان ملاحظات خاص خود را دارد. یکی از مسائل مهم در این مناطق بحث دمای هوا و گرماست. تابش شدید خورشید در این مناطق افراد را در معرض خطر آفتاب‌سوختگی قرار می‌دهد.
 
دمای بالای هوا احتمال فساد مواد غذایی و به دنبال آن، مسمومیت‌های گوارشی را نیز افزایش می‌دهد. مساله دوم، بیماری‌های ناشی از گزش‌ها هستند که مالاریا در راس‌ آنها قرار دارد. توصیه می‌شود برای آشنایی با راه‌های پیشگیری از بیماری در این مناطق، قبل از سفر با متخصص طب سفر مشورت کنید.



. اگر قصد سفر به مناطق کوهستانی دارید...
در مناطق کوهستانی و ارتفاع بالاتر از 3 هزار و 500 متر، بعضی از افراد با پدیده «کوه‌گرفتگی» یا «ارتفاع‌زدگی» مواجه می‌شوند. این حالت که بر اثر کاهش میزان اکسیژن و افزایش هموگلوبین خون ایجاد می‌شود با علائمی مانند تنگی‌نفس، سردرد، بی‌حالی و... همراه است. افراد مسن و مبتلایان به بیماری‌های ریوی و قلبی-عروقی ممکن است در این وضعیت دچار مشکلات حیاتی شوند. این افراد باید بلافاصله به ارتفاع پایین برگردند و اکسیژن کمکی دریافت کنند.
 
به‌طور کلی، توصیه می‌شود افراد مسن قبل از کوهنوردی و سفر به مناطق مرتفع از لحاظ شمارش سلول‌های خونی (CBC) بررسی شوند. همچنین اگر فرد سابقه کوهنوردی نداشته باشد باید این ورزش را از ارتفاع کم آغاز کند و به‌تدریج در ارتفاع بالاتر قرار بگیرد.




. اگر سردرد یا میگرن دارید...
افرادی که از سردرد و میگرن رنج می‌برند باید توجه داشته باشند حمل مسکن‌های حاوی کدئین، دیازپام، لورازپام و... می‌تواند آنها را در بعضی کشورها از جمله عربستان تا مرز اعدام پیش ببرد. این موضوع درمورد داروها و شربت‌های ترک اعتیاد نیز صدق می‌کند، به‌خصوص امروزه که در فرودگاه‌ها از سگ‌های پلیس نیز استفاده می‌شود. مصرف‌کنندگان این داروها باید قبل از مسافرت به متخصص طب سفر مراجعه کنند تا برای آنها پرونده تشکیل شود. در این پرونده نوع بیماری، داروهای مورد نیاز فرد، تعداد دقیق داروها و نام، برند و مشخصات دارو ذکر می‌شود. سپس پرونده به سفارتخانه فرستاده می‌شود و در صورت تایید، مهر می‌خورد.

. اگر سنگ کلیه دارید...
سنگ کلیه ممنوعیتی برای پرواز ندارد، اما افراد مبتلا به آن باید حتما حین سفر، به‌خصوص در هوای گرم به اندازه کافی آب و مایعات مصرف کنند تا دچار کم‌آبی نشوند. این افراد بهتر است قبل از سفر به متخصص اورولوژی مراجعه کنند و در صورت نیاز سنگ‌شکنی انجام دهند. البته سنگ‌شکنی و کلیه اعمال بزرگ و مهم باید حداقل 1 ماه قبل از سفر انجام شوند. اعمال کوچک‌تر نیز باید 2 هفته با سفر فاصله داشته باشند. حتی اعمال دندان‌پزشکی بهتر است با فاصله 7 تا 10 روز از سفر انجام شوند. مبتلایان به سنگ کلیه اگر حین سفر دچار احساس درد شوند باید خیلی سریع به پزشک مراجعه و برای درمان اقدام کنند.